Dit is de ideale kantoortemperatuur

Beste werktemperatuur verschilt in de zomer en winter

Mark Zuckerberg, de topman van Facebook, laat het niet warmer worden dan 15 graden Celsius op het hoofdkantoor van de internetgigant, zo berichtte The Guardian. Dat lijkt een vrij extreme geldbesparingsmaatregel. Maar wat doet het met de productiviteit van de werknemers? Hoe warm moet het eigenlijk zijn op kantoor om tot goede prestaties te komen? Onderzoek toont aan dat het kiezen van een optimale temperatuur niet alleen goed is voor werknemers, maar ook voor de portemonnee van de werkgever.

Wat de redenen van Zuckerberg ook zijn, onderzoeken tonen aan dat hij de verwarming beter wat zou opstoken. Er zijn verschillende studies gedaan naar de optimale temperatuur in een kantooromgeving. In een onderzoek uit 2006 van de Helsinki University of Technology staat dat de hoogste productiviteit op het werk wordt bereikt bij een temperatuur van rond de 22 graden Celsius. Productiviteit laat een stijgende lijn zien van lage temperaturen tot aan 22 graden Celsius en neemt juist weer af bij temperaturen boven 23-24 graden Celsius. Een stijging naar een temperatuur van 30 graden Celsius, brengt de productiviteit naar een percentage van 91.1.

Tien procent besparing
Een studie uit 2004 van de Cornell University in New York laat zien dat de ideale temperatuur op het werk zelfs nog iets hoger ligt dan de 23-24 graden Celsius die werd gevonden door de onderzoekers uit Finland. Het onderzoek werd uitgevoerd bij het hoofdkantoor van een verzekeringsmaatschappij in Orlando in de VS. Bij negen werkplekken stond een miniatuur sensor die om de 15 minuten de temperatuur mat. Daarnaast hielden onderzoekers bij hoe snel werknemers typten en hoeveel fouten zij daarbij maakten. Bij een temperatuur van 25 graden Celsius was de kwaliteit van het werk hoger en maakten werknemers minder fouten dan bij een lagere temperatuur. Door de temperatuur te verhogen van 20 naar 25 graden Celsius, maakten werknemers bijvoorbeeld 44 procent minder typefouten en tikten ze 150 procent meer.

De leider van het experiment, Alan Hedge, geeft aan dat er bij een optimale temperatuur tien procent op de arbeidskosten bespaard kan worden. ‘De resultaten van ons onderzoek lijken er op te wijzen dat het verhogen van de temperatuur naar een meer comfortabel niveau een besparing kan opleveren van 2 dollar (1.85 euro red.) per persoon, per uur.’

Zomer en winter
Arbokennisnet, een samenwerking tussen beroepsverenigingen, bedrijfsartsen en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft een rapport gepubliceerd over thermisch binnenklimaat. De onderzoekers geven aan dat het in de zomer moeilijker is om het binnenklimaat aangenaam te houden dan in de winter, bijvoorbeeld door grote ramen zonder goede zonwering en het toenemende gebruik van elektrische apparatuur. In de winter kunnen er juist klachten ontstaan door lokale temperatuurveranderingen, bijvoorbeeld door tocht of koude straling van ramen. De onderzoekers maken een onderscheid tussen een ideale temperatuur in de winter en in de zomer. In de zomer ligt de ideale kantoortemperatuur volgens hen tussen 23 en 26 graden Celsius en in de winter tussen 20 en 24 graden Celsius.

Risico’s herkennen en in kaart brengen
In het rapport van Arbokennisnet worden de volgende vragen aangereikt om risico’s te herkennen en in kaart te brengen:

Hebben relatief veel medewerkers (meer dan 10 à 20 procent) vaak klimaatklachten? Om dit te bepalen kan bestaande documentatie worden bestudeerd, bijvoorbeeld uitkomsten van Periodiek Medisch Onderzoek, maar ook klachtenregisters van bijvoorbeeld gebouwbeheerders. Ook kunnen werknemers door middel van een enquête gevraagd worden naar hun temperatuurgevoelswaarde (bijvoorbeeld door de norm NEN-EN-ISO 7730 te gebruiken) en klachten over het binnenklimaat.
Is er sprake van een type klimaatinstallatie waarvan bekend is dat het een verhoogde kans geeft op binnenklimaatklachten (bijvoorbeeld gevelinductieunits, variabele volume systemen zonder stralingswarmte/radiator aan de gevel)?
Is er veel glas verwerkt in de oost-, zuid- of westgevel of in het dak, terwijl goede zonwerende voorzieningen ontbreken?
Is er sprake is van (relatief veel) notoire warmtebronnen (bijvoorbeeld elektronische apparatuur, lampen, kopieerapparaten)?
Moeten er regelmatig werkzaamheden verricht worden in ruimten met een hoge temperatuur (bijvoorbeeld de kopieerruimte)?
Is er sprake van een relatief slecht geïsoleerde buitengevel, bijvoorbeeld relatief veel enkel glas, kieren of een dak/vloer die niet geïsoleerd is?
Wordt er regelmatig gewerkt in ruimten met een lage temperatuur of een hoge lucht/windsnelheid (bijvoorbeeld magazijnen, koelcellen)?
Individuele verschillen
Er zijn verschillende maatregelen mogelijk om problemen met het binnenklimaat op te lossen. Wat het lastig maakt om tot een ideale situatie te komen, is dat er individuele verschillen bestaan tussen werknemers ten opzichte van wat zij als een prettige temperatuur ervaren. In de Arbowet staan geen specifieke regels wat betreft temperatuur. Artikel 6.1 van het Arbobesluit bepaalt dat de temperatuur op de werkplek niet nadelig mag zijn voor de gezondheid van de werknemer. Hoewel er geen specifieke temperaturen genoemd worden, is wel bepaald dat werkgevers er alles aan moeten doen om gezondheidsklachten en gezondheidsschade te voorkomen. Er zijn zowel organisatorische maatregelen als technische maatregelen denkbaar om problemen met het binnenklimaat op te lossen. Voorbeelden van technische maatregelen zijn het verbeteren van de isolatie en het aanbrengen van stralingswarmte (radiatoren). Voorbeelden van organisatorische maatregelen zijn het instellen van een speciaal rooster (bijvoorbeeld een ‘tropenrooster’ bij extreme warmte), het verstrekken van koude dranken of aanpassen van het kledingprotocol. Meer informatie over het oplossen van problemen die te maken hebben met een slecht binnenklimaat, zoals het Sick Building Syndrome kunt u vinden in dit artikel op Werk en Veiligheid.

Zelfcontrole
Omdat de ideale temperatuur persoonlijk is, is het belangrijk dat werknemers de temperatuur zoveel mogelijk zelf kunnen bepalen, zorg voor maatwerk is het devies. Bijvoorbeeld door zelf de ramen open te zetten, de zonwering naar beneden te doen of – in het geval dat de ramen niet open kunnen- zelf de airconditioning te bedienen. Als je werknemers zelf de controle geeft, is het wel belangrijk dat er niet te veel mensen op een werkplek werken (bijvoorbeeld in een kantoortuin). Er moet daarnaast ook rekening worden gehouden met apparaten die warmte afgeven, zoals kopieerapparaten.

Afspraken maken
Aangezien de meeste werknemers hun werkplek delen met collega’s, is het aan te raden dat zij onderling afspraken maken over de temperatuur op de werkplek. Zo kan bijvoorbeeld een optimale temperatuur gezocht worden die zoveel mogelijk werknemers als prettig ervaren. Mensen die een warmere temperatuur prettig vinden kunnen hier door middel van hun kleding ook enige invloed op uitoefenen. Maar ook kunnen bijvoorbeeld alle ‘koukleumen’ op een kamer gaan werken.

 Door Joost Knaap op wo, 20/01/2016 - 00:00